شمار افرادی که دست به اعمال آسیب زا نسبت به خود می زنند رو به افزایش است . البته باید گفت که این اعمال به ندرت نشان دهنده ی میل به خود کشی است .
در آمریکا افرادی که خودزنی می کنند 2 ملیون برآورد شده است . البته این آمارها دقیق نیستند زیرا امکان گزارش همه ی افرادی که به خود آسیب می رسانند وجود ندارد .
خود زنی مربوط به طبقه ی خاص نژادی ، فرهنگی یا اجتماعی و اقتصادی نمی شود . اما بعضی از منابع میزان آن را در دختران 10 تا 19 ساله شایع تر اعلام کرده اند در حالی که دیگر منابع تفاوتی میان پسرها و دخترها قائل نشده اند .
Self Injury یک رفتار عمدی برای آسیب رساندن به خود است که انواع مختلفی دارد . شایع ترین این آسیب ها شامل موارد زیر است :
Cutting : بریدن یا خراش انداختن روی بدن با هر نوع شئ تیز مانند چاقو ، سوزن ، تیغ و حتی ناخن . این قبیل خود زنی ها معمولا روی بازو ، پاها و جلوی بدن صورت می گیرد زیرا این مناطق در زیر لباس مخفی می مانند.
Branding : سوزاندن خود با شئ داغ و یا سوزاندن به وسیله ی مالش و اصطکاک یک شئ روی بدن مانند کشیدن پاک کن روی پوست .
Dermatillomania : میل زیاد برای سوراخ کردن پوست با وسیله های نوک تیز مانند سوزن . این کار اغلب برای کاهش استرس و یا لذت بردن از درد انجام می شود .
Trichotillomania : یک اختلال که گه گاه به عنوان یک عادت و یا یک نوع وسواس تلقی می شود . در این اختلال فرد به شدت تمایل به کندن موهای خود در هر نقطه از بدن دارد . کندن موی سر باعث تاسی در بعضی نواحی می شود و این امر فرد را مجبور می کند از کلاه یا کلاه گیس و یا روسری استفاده کند .
Hitting : ضربه زدن به خود با چکش و یا دیگر اشیا . شکستن استخوان ها ، مشت زدن به خود و یا سر کوبیدن به دیوار از جمله ی این اعمالند که باید گفت در افراد مبتلا به اوتیسم و در افراد کند ذهن بیشتر دیده می شود .
از دیگر اعمالی که افراد انجام می دهند می توان به خوردن مواد شیمیایی مسموم کننده اشاره کرد .
حتی اگر در شرایطی اعمال فوق باعث مرگ شوند اما خود زنی یک رفتار خودگشی گرایانه محسوب نمی شود . فردی که دست به اعمال آسیب زا می زند شاید دلیل آن را نداند . اما در اغلب مواقع این اعمال بعد از یک فشار شدید و یا بعد از یک رخداد غم انگیز انجام می شوند و این نشان دهنده ی این است که افراد توانایی بروز احساسات خود را به صورت سالم ندارند . همچنین بعضی از افراد گمان می کنند که اگر از بیرون احساس درد کنند ، دیگر از درون احساس درد نمی کنند . از دیگر انگیزه های خودزنی این است که به دیگران ثابت کنند که دردهای عاطفی آنها واقعی است . البته درد ناشی از زخم ها ممکن است به طور موقتی دردهای عاطفی را تسکین دهند .
درک این موضوع که واقعا چه انگیزه ای پشت رفتار آسیب زا است ، دشوار است . اما اغلب کسانی که خودزنی می کنند چنین اظهاراتی دارند :
- من قادر به بیان احساسات دردناک خود با کلمات نیستم . خودزنی این امکان را می دهد تا آنها را بیان کنم.
- خودزنی نشان دهنده ی کنترل من بر بدن من است و من قادر به کنترل چیز دیگری نیستم .
- احساس درد کردن بهتر از بی احساسی است .
- من بعد از خودزنی احساس آرامش می کنم . گویی دردهای عاطفی در دردهای فیزیکی حل می شوند .
اعتیاد به Self Injury :
اولین آسیبی که فرد به خود می رساند ممکن است اتفاقی باشد و یا شاید در اثر تقلید از کسانی باشد که دست به چنین کاری می زنند .
زمانی که شخص دوباره تحت تاثیر احساسات شدید قرار می گیرد ، برای رهایی از آنها خود زنی می کند . در این مرحله شخص احساس می کند که برای رهایی از عواطف خود مجبور است به خود آسیب برساند . این افراد ممکن است در ابتدا وسایلی که با آن خود زنی می کنند را مخفی نگاه دارند . همچنین آثار ناشی از صدمات را نیز از چشم دیگران دور نگه می دارند .
Cutting و یا دیگر اعمال آسیب زا حالت تسکین دهنده دارند و این مقدمه ای است برای تکرار خودزنی . احساس گناه و شرمساری معمولا با خود زنی تسکین می یابند بنابراین این دو احساس در فرد باعث تکرار آسیب رسانی به خود می شوند .
Endorphin ها به ویژه Enkephalin ها ( ماده ای طبیعی و تسکین بخش در بدن ) باعث می شوند فرد به Self Injury معتاد شود .
زمانی که فردی به خود آسیب می رساند Endorphin ها در بدن ترشح می شوند و این باعث می شود فرد درد کمتری احساس کند . این موضوع به فرد می آموزد که خودزنی وی را آرام می کند . چراکه Endorphin ها هر بار که ترشح می شوند باعث نوعی سستی و خواب آلودی و یا آرامش می شوند .
درمان Self Injury :
یکی از خطرات همراه با Self Injury معتاد شدن به آن است و زمانی که خودزنی به صورت عادت باشد کنار گذاشتن آن بسیار دشوار است . Self Injury مانند دیگر اعتیاد ها نیاز به یاری و درمان حرفه ای دارد . پیدا کردن پزشکی که در مورد Self Injury تخصص داشته باشد امری ضروری است .
- استفاده از داروهای SSRI در افسردگی های شدید می تواند میل به خودزنی را کاهش دهد .
- CBT ( نوعی روان درمانی ) می تواند به فرد بیاموزد که احساسات خود را به صورت سالم مهار کند .
- سابقه ی مورد سوء استفاده قرار گرفتن و یا سکس با محارم و آشنایان می تواند شخص را به سمت رفتارهای آسیب زا سوق دهد . در این موارد درمان هایی که برای بیماری PTSD استفاده می شوند ، برای Self Injury نیز موثرند .
- هیپنوتیسم و دیگر تکنیک های ریلکسیشن می تواند به کاهش استرسی که باعث خودزنی می شود کمک کند .
- گروه درمانی می تواند شرم و خجالت ناشی از Self Injury را کاهش دهد و همچنین باعث شود فرد احساسات خود را به درستی تخلیه کند .
- خانواده درمانی از دو جهت می تواند به فرد کمک کند . اول اینکه سوابق و یا خاطراتی که فرد را دچار استرس می کنند ، در خانواده مطرح نشوند . دوم اینکه اعضای خانواده می آموزند که بی رنگ و بدون قضاوت با یکدیگر رابطه بر قرار کنند .
- در موارد شدید افسردگی یا اضطراب ، داروهای ضد افسردگی وضد اضطراب، موثرند .
- در موارد شدید بیماری ، بستری کردن بیمار می تواند یک راه حل باشد .